Komeet Wirtanen: helder maar vaag...


Waarnemen

Komeet P/Wirtanen (46P) wordt ongetwijfeld dé komeet van het jaar, maar zullen wij hem ook kunnen zien bij ons?

Een prachtbeeld van Geert Vandenbulcke, daterend van 30 november reedsEen prachtbeeld van Geert Vandenbulcke, daterend van 30 november reeds.

 

Wirtanen is in essentie een relatief kleine komeet: de kern zou nauwelijks één kilometer in diameter zijn (vergelijk dit met komeet Halley: 11km, of de befaamde Hale-Bopp uit 1996 die wellicht 60km breed was).

MAAR: hij komt opvallend dicht bij de Aarde ("slechts" 11,5 miljoen kilometer) én relatief dicht bij de Zon (157 miljoen kilometer). De invloed van de Zon zorgt er voor dat de buitenlagen van de komeet -een grote bevroren modderklomp eigenlijk- zullen afsmelten (of eigenlijk "sublimeren"), waardoor er zich een enorme stof-en gaswolk vormt rond die kern: de zogenaamde "coma".

Het resultaat van deze processen en de nabijheid tot de Aarde zal er wellicht voor zorgen dat de komeet behoorlijk helder wordt, maar er ook héél erg groot zal uitzien vanop Aarde. Dus die helderheid zal uitgesmeerd zijn over een oppervlak minstens zo groot als de Volle Maan. Daardoor krijgen we de ietwat absurde situatie dat P/Wirtanen vanop een donkere locatie (de Ardennen of zo) mogelijks met het blote oog zichtbaar is (en zeker makkelijk met een gewone verrekijker), maar tegelijk quasi onzichtbaar met grote telescopen vanuit de meer stedelijke omgevingen :-(.

Wanneer kijken:

De dichtste nadering tot de Zon is voorzien voor 13-14 december, de dichtste nadering tot de Aarde is dan weer voor 16 december. Dus die week/weekend zal de komeet het best te zien zijn, maar ook de weken ervoor en erna lonen nog zeker de moeite: zeker ook omdat hij langzaam hoger klimt aan onze Belgische hemel.

Hou wel rekening met de Maan: Eerste Kwartier valt op 15 december, dus die dagen kan men best wachten tot het tweede deel van de nacht om geen last te hebben van storend maanlicht... maar dan zakt de komeet weer lager naar de horizon.

Waar kijken:

Wirtanen beweegt dezer dagen doorheen het grote maar ietwat zwakke sterrenbeeld Walvis, en passeert daarbij op 11 december dicht bij de ster MIRA (voluit "Mira Ceti") die zijn naam gaf aan onze volkssterrenwacht!

Wanneer de komeet op zijn helderst is (14-17 december) dan staat ie in de "kop" van de Walvis, en dat cirkeltje van sterren is zeker wel het herkenbaarste deel van dit sterrenbeeld. Nadien klimt Wirtanen steeds hoger richting Stier en Ram en uiteindelijk naar Perseus.

Op 21 december staat Wirtanen dan op 8 graden van de Plejaden (de mooiste sterrenhoop aan de hemel). Dat zou een héél fotogenieke gelegenheid zijn (zeker voor korte telelenzen of zelfs standaardlenzen), maar helaas is het dan quasi Volle Maan...

Dit gedeelte van de sterrenhemel is bij valavond te vinden in het zuidoosten, en gaat omstreeks 4h 's nachts onder in het westen. Dus kijk de eerste dagen best omstreeks 22h (dan staat de komeet het hoogst), tot de Maan weer stoorzender begint te spelen.

Meer info:

Een interessant overzichtsartikel is te vinden op de website van Sky&Telescope, terwijl de recentste beelden en waarnemingen vaak te vinden zijn op het onvolprezen SpaceWeather.

Wirtanen%20overzichtsbeeld.png

Wirtanen%20detailbeeld.png

 

Auteur
Philippe Mollet