Vlaamse Wetenschapsagenda

Leesbaar en zelfs inspirerend, dat zijn ze niet altijd/meestal niet, de rapporten die een of andere overheid produceert in verband met een bepaalde problematiek of een gevoerd beleid. Maar de Vlaamse Wetenschapsagenda die de Vlaamse overheid half december 2018 publiceerde mag zeer zeker leesbaar én inspirerend genoemd worden.

Dit initiatief van minister Philippe Muyters, o.a. bevoegd voor wetenschap en innovatie, wil zorgen voor een nauwere dialoog en samenwerking tussen burgers, wetenschappers, overheidsinstellingen en andere betrokkenen om met elkaar te bouwen aan een duurzame, veilige en gezonde samenleving. Het wordt daarom ook een inspiratiedocument genoemd.

Op vrijdag 14 december werd de agenda officieel voorgesteld, maar door de drukte van het eindejaar en het nieuwjaar op MIRA (laatste Astroclub met Frank Deboosere, publicatie eerste MIRA Ceti voor jaargang 2019, installatie van de nieuwe telescoop, de maansverduistering op 21 januari, het opstellen van het jaarverslag 2018) stellen wij het document nu pas voor, dus met enige vertraging.

Maar aangezien wij graag meewerkten aan het project willen wij het heel graag wat uitvoeriger voorstellen.

In het voorjaar van 2018 liep van 17 april tot 6 juni de campagne ‘Vraag voor de wetenschap’ om iedereen de kans te geven vragen in te sturen in verband met wetenschappelijke en maatschappelijke kwesties die Vlamingen van alle leeftijden en met verschillende achtergronden bezighouden.

Die campagne gebeurde door de samenwerking van allerlei instanties die allen in het document opgelijst staan, er werd behoorlijk veel media-aandacht aan besteed en veel promotie rond gemaakt. Met een prima resultaat tot gevolg, want de organisatoren ontvingen 10.559 vragen van Vlamingen van alle leeftijden en van alle lagen van de bevolking.

Ruim honderd experts gingen met de vragen aan de slag, men kwam tot 82 overkoepelende thema’s die werden ondergebracht in vijf categorieën:

• Welzijn en gezondheid;
• Leefbare samenleving;
• Leefbare Aarde;
• Grondslagen en grenzen;
• Nut en rol van de wetenschap.

Op basis daarvan werd een Vlaamse wetenschapsagenda opgesteld die zoals eerder gesteld op 14 december 2018 wereldkundig werd gemaakt.

Deze agenda is een mooi voorbeeld van hoe door een nauwe samenwerking tussen burgers, wetenschappers en organisaties uit de betrokken vakgebieden er een mooi uitgewerkt document tot stand kan komen waarin de vele uitdagingen voor wetenschap en samenleving beschreven staan en dat kan dienen als inspiratie voor Vlaamse wetenschappers van vandaag.

Ga zeker eens rondneuzen op de website van Vraag voor de wetenschap, je kan er zoeken op vraag, op trefwoord, op thema. Via de vijf categorieën kom je terecht bij de 82 thema’s.

In de categorie ‘Grondslagen en grenzen’ zijn bijvoorbeeld thema’s als ‘Buitenaards leven’, ‘Ruimtekolonisatie’, ‘Ontstaan en evolutie’, ‘Fundamentele natuurwetten’, ‘Fysische wetmatigheden’, ‘Big History’ en ‘Wiskunde’ zeker onderwerpen die mensen die in sterrenkunde en ruimtevaart geïnteresseerd zijn moeten intrigeren. Bij ‘Fysische wetmatigheden’ staan vragen als ‘Hoe diep is een zwart gat?’, ‘Hoe evolueert de expansie van het heelal?’ of ‘Zijn quarks de kleinste deeltjes waaruit een atoom is opgebouwd?’.

Antwoorden op al die vragen moet je op die website niet verwachten, daarvoor kan je wel terecht op de onvolprezen website Ik heb een vraag, ook een initiatief van de Vlaamse overheid. Op het moment van schrijven (eind maart 2019) zijn er daar intussen 17.093 vragen voorzien van een antwoord.

                                                                             Copyright afbeelding: Website 'Ik heb een vraag'

Tekst: Francis Meeus, 27/03/2019

Bron: Vlaamse Wetenschapsagenda

Je kan het pdf-document downloaden via deze link, het is ook in bijlage toegevoegd aan dit artikel.