2020-03 Ken je klassiekers: Venus in beeld
Onderwerp
Eerste beelden van het oppervlak van planeet Venus
Beeld
Copyright: NASA
Technische gegevens
Object: deel van panoramische foto’s van het oppervlak van de planeet Venus
Datum opname: 1 maart 1982
Fotograaf: Venera-13 ruimtecapsules
Opdrachtgever: voormalige Sovjetunie (USSR)
Korte beschrijving
“Eén foto zegt meer dan duizend woorden”, maar deze foto heeft wel wat woorden nodig om ze te duiden! Op het eerste zicht lijkt het wel een mislukte opname van wat schroot en dor gesteente, maar het is uiteraard meer dan dat.
Het metalen gedeelte rechtsonder is een deel van de Venera-13 landingscapsule die in 1982 met succes is geland op de planeet Venus, het dorre gesteente is dus de bodem van de planeet. Gedurende iets meer dan twee uur heeft de sonde beelden kunnen maken van de omgeving waar ze was terechtgekomen en zo beschikken we over een panoramisch landschapsbeeld in kleur van onze buurplaneet.
De Venera ruimtemissies werden in de jaren 1961 tot 1983 gelanceerd door de toenmalige Sovjetunie (USSR) met het doel meer informatie in te winnen over de planeet Venus: haar atmosfeer, de samenstelling van de bodem, het landschap...
Vanuit Baikonour, een Russische raketlanceringsbasis in het huidige Kazachstan, werden de vele Venera ruimtesondes in de ruimte gebracht, een eerste generatie sondes (V1 tot V7) werden met een Sojoez raket gelanceerd en wogen ongeveer 1.200 kg. Vanaf 1972 volgde de tweede generatie sondes (V8-V16), die wel vijf ton wogen, en met een Proton raket werden gelanceerd.
De eerste Venera missies raakten in de nabijheid van de planeet Venus, maar om het oppervlak te bereiken, moesten de sondes door een compact en heet wolkendek en een landing lukte niet van de eerste keer. Venera-7 was de eerste capsule die wel het oppervlak bereikte maar na amper 30 minuten gaf deze geen teken van leven meer. De Russische ambitie werd iets groter en met de Venera-9 missie in 1975 werden de eerste zwart-wit foto’s van het Venusoppervlak doorgestuurd, maar deze bleven internationaal eerder onopgemerkt.
Het was pas dankzij de Venera-13 en 14 sondes dat panoramische kleurenfoto’s konden worden doorgestuurd die meer tot de verbeelding spraken.
Op de voorgrond van bovenstaande afbeelding zie je de Venera-14 capsule, achteraan de Venera-13. Omdat de lanceringsomstandigheden gunstig waren, werden twee bijna identieke ruimtesondes bijna gelijktijdig gelanceerd dewelke in maart 1982, met slechts enkele dagen verschil, landden op Venus. Beide capsules waren uitgerust met een panoramische camera en een boorarm om bodemstalen te nemen die ter plaatse konden worden geanalyseerd door middel van een X-ray Fluorescence Spectrometer.
De kleurenfoto’s toonden een desolaat, bruin-oranje gekleurd landschap, waar niet veel te beleven viel! De bodemstalen gaven aan dat de bodem voornamelijk uit basalt bestaat, een vulkanisch gesteente, wat de vulkanische activiteit op Venus bevestigt.
Venus heeft, ondanks de vele onderzoeksmissies, nog niet al haar geheimen prijsgegeven, toch kan elke missie naar onze buurplaneet rekenen op een warm welkom!
Tekst: Martine De Wit
Bronnen:
https://airandspace.si.edu/exhibitions/exploring-the-planets/online/solar-system/venus/missions.cfm